Bestaat er in België al een AI-toezichthouder?

De (ontwerptekst van de) AI Act legt elke lidstaat op om een nationale toezichthoudende autoriteit voor artificiële intelligentie (A) aan te wijzen. Er bestaat evenwel nog geen consensus of het één of meerdere autoriteiten per lidstaat moet zijn. Het Europees Parlement stelt in haar voorstel de aanwijzing van één nationale toezichthouder voor, terwijl de Raad heeft voorgesteld om meerdere nationale toezichthouders toe te laten.

Spanje heeft in ieder geval ondertussen de eerste AI-toezichthouder in de Europese Unie opgericht. De Nationale Autoriteit voor het Toezicht op Kunstmatige Intelligentie (Agencia Española de Supervisión de la Inteligencia Artificial, afgekort AESIA) moet de impact van AI op de Spaanse samenleving bewaken en reguleren. Hierbij dient de AESIA risicobeoordelingsprotocollen te ontwikkelen, algoritmes en gegevensverwerkingen te auditen, en bindende regels te formuleren voor ondernemingen die betrokken zijn bij de ontwikkeling en implementatie van AI-systemen. De AESIA zal ook een rol hebben bij de handhaving van de AI Act. Ook in Nederland heeft de Autoriteit Persoonsgegevens reeds toezichtsbevoegdheden gekregen op het gebruik van algoritmes.

In België is de Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA) de onafhankelijke toezichthouder op het vlak van de bescherming van persoonsgegevens. De GBA houdt toezicht op de naleving van de AVG en de Gegevensbeschermingswet, die ook gelden voor AI-systemen die persoonsgegevens verwerken. Voorlopig heeft de GBA nog geen rol gekregen bij het toezicht op de inzet van algoritmes in België.

Het wordt afwachten naar de uitkomst van de onderhandelingen in de triloog (zijnde tussen de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Europese Raad) en wat er in de definitieve tekst van de AI Act zal staan omtrent het toezicht op AI. Dit zal ook voor België bepalend zijn voor het toezicht op AI op nationaal niveau.